Yahya Efendi Türbesi
Yahya Efendi Türbesi, İstanbul’un manevi bekçilerinden birisi sayılan Yahya Efendi adına Sultan II. Selim tarafından yaptırılmış bir türbe. Türbenin bulunduğu yer aslında bir Külliye denilebilir. Tekke, Türbe, Cami ve Kabristan bulunmakta. Burayı anlamak için Yahya Efendi’nin kimliğine biraz bakmak gerekiyor.
Yavuz Sultan Selim, daha henüz şehzade iken, Trabzon’da bulunmaktadır. O dönemde Trabzon Kadısı olan Şamlı Ömer Efendi’nin Trabzon’lu Afife Hatundan olma oğlu Yahya’nın doğumundan bir hafta sonra Şehzade Selim’in oğlu Süleyman doğar. Şam’lı Ömer Efendi oğluna, Şam’da Ulu Cami’de türbesi bulunan Yahya Peygamber’in ismini vermiştir. Süleyman’ın annesi Hafsa Sultan’ın sütü az gelince, Yahya’nın annesi Afife Hatun emzirir Şehzade Süleyman’ı. Böylece Yahya, süt kardeşi olur Şehzade Süleyman’a.
Yıllar sonra Yahya Efendi 30 yaşında İstanbul’a gelir ve zamanın Şeyhü’l-İslam’ı Zenbilli Ali Efendi’ye talebe olur. Her Cuma Hızır (a.s) ile görüştüğü söylenir. Hocalık yapmaya başlar. Kanuni Sultan Süleyman ona büyük saygı gösterir. Ancak Şehzade Mustafa’nın babası Kanuni Sultan Süleyman tarafından öldürülmesi olayına Yahya Efendi çok karşı çıkar. Hatta bir tek o karşı çıkar. Bunun üzerine Sultan Süleyman onu devletten azleder.
O da kendi imkanları ile bugün Beşiktaş Yıldız’da bulunan bu dik yokuşlu tepede (Yahya Efendi Çıkmazı ismindeki sokaktan varılıyor), kendisine bir medrese yapar. Arazisi bugünkü Yıldız Sarayı noktasından aşağıda sahile kadar uzanmakta olan medrese ve etrafı, kısa zamanda bu zat-ı muhtereme yakın olmak isteyenler ile kalabalıklaşır. Gerek Osmanlı Deniz Kuvvetleri askerleri gerekse balıkçılar, boğazdan her çıkışlarında, tepenin altından geçerken Yahya Efendi’ye “Hey Ya Molla” diye bağırırlar. Yahya Efendi de tüm çağrılara cevap olarak dışarı çıkar ve kendine seslenenlere hayır dua eder. Buradan da günümüzde kullanılmakta olan “Heyamola” denizcilik tabiri çıkar. (Bu terimin İtalyanca “yo-ho” dan da geldiği söylenir.) Bu adetten ötürü de “Denizcilerin Pir’i” olarak adlandırılır.
Ölümünden sonra Sultan Süleyman’ın oğlu II. Selim tarafından türbesi Mimar Sinan’a yaptırılır. Sonrasında da hemen hemen her padişah büyük hürmet gösterir. Zaten türbe ve çevresindeki mezarlıkta gerek Osmanlı Hanedanı’na üye gerekse dönemin önde gelen şahıslarından çokça kişinin mezarı bulunmakta.
Gitmek isterseniz, Beşiktaş’tan Ortaköy’e giderken Yahya Efendi Çıkmazı otobüs durağında inerek tam karşıdaki Yahya Efendi Çıkmazı’na tırmanabilirsiniz. Oldukça dik bir yokuş olduğunu tekrar hatırlatalım.
