İzmir, Türkiye’nin nüfus olarak en kalabalık 3. kenti. Aynı zamanda Ege Denizi bölgesininde, Atina’dan sonra en büyük 2. kenti.

Antik dönemde Smyrna olarak bilinen şehrin oturumsal tarihi 4000 yıl kadar geriye gidiyor. Bu bölgedeki insan varlığı ise çok daha eskiye uzanıyor. İzmir ismi Smyrna’nın bir varyasyonu olarak şehire 1930 yılında verilmiş. Ancak buradaki ilk yerleşimin isimlerine Kültepe’de çıkmış M.Ö 2000 yıllarına tarihlenen Asur tabletlerinde Ti-smurna olarak rastlanmakta. İsmin Amazon Kraliçesi Smyrna’dan dolayı değiştiği ve en son Roma İmparatorluğu döneminde bile bu ismin kullanıldığı bilinmekte.

Tarihçesi

2004 yılında yapılan kazılarda Yeşilova Höyüğünün bulunması ile bölgedeki yerleşimin M.Ö 3000-7000 arasında varlığı ispatlanmış durumda. Şehrin eski yerinin Tepekule, Bayraklı tarafında olduğu ve daha sonra Kadıfekale tarafına yeni şehrin kurulduğu da biliniyor. Heredot’a göre Aeolianlar tarafından kurulan şehir daha sonra İyonyalılar tarafında büyütülmüş. M.Ö 7. yy. sonrasında şehir devlet haline gelen İzmir bu dönemden sonra sırasıyla Lidyalılar ve Persler tarafından ele geçirilmiş. Persler M.Ö. 545’te şehri ele geçirince yok etmiş.

Yeni şehir ise Büyük İskender tarafından M.Ö 340 yılında Kadıfekale eteklerinde kurulmuş. Attalid’lerin son hanedanı zamanında M.Ö 133’de Bergama Krallığı Roma İmparatorluğu’na katılınca, şehir de Roma İmparatorluğu altına girmiş. Roma İmparatorluğu döneminde hem ekonomik hem de Hristiyanlık açısından dini yönden önem kazanan şehir, M.S. 178’de büyük bir depremle yıkılıp tekrar inşa edilmiş. Roma İmparatorluğu bölündükten sonra önce Doğu Roma ardından Bizans döneminde şehrin önemi devam etmiş.

Selçuklu döneminde ilk Türk denizcisi olarak da bilinen Çaka Bey, şehri 1076’da Bizanslılardan almış. Ancak ölümü sonrası 1102’de şehir tekrar Bizans buyruğu altına girmiş. Daha sonra Timur’un Anadolu işgaline kadar, Türk Beylikleri, Bizans ve hatta 4. Haçlı seferi esnasında Katolik kuvvetleri arasında sürekli el değiştiren şehir, Timur saldırısında ciddi bir kıyım yaşamış. Osmanlılar 1415’te şehrin önce bir kısmını ardından 1426 yılında tamamını ele geçirmiş.

Bu tarihten sonra 1600’lü yıllarda büyük bir ticaret kenti haline dönüşen İzmir, I. Dünya Savaşı sonunda Osmanlı İmaratorluğu’nun yenilmesi ve Yunan kuvvetlerinin 15 Mayıs 1919 yılında şehri ele geçirmesine kadar Türk toprağı olarak kalmış. 9 Eylül 1922 yılında Türk ordusunun şehri geri alması ile tekrar Türk toprağı haline gelmiş. 1595 yılında 2,000, 1640 yılında ise 40,000 kişinin yaşadığı şehirde bugün yaklaşık 4,5 milyon kişi yaşamakta.

Gerek tarihi nedeniyle, gerekse ticaret nedeniyle çok kozmopolitan bir kent olarak tarihe geçen İzmir, bugün de Türkiye Cumhuriyeti’nin en güzel şehirlerinden birisi olarak ilgi çekmekte.

İzmir’e uğrayanlara Boyoz’u tatmalarını da tavsiye ederiz.